Ach ileż racji miał owczarz z „Przygód dobrego wojaka Szwejka”, narzekający, że ludzi dobrobyt kłuje w zęby! Oto i rząd Rzeczypospolitej najwyraźniej już się znudził dobrą koniunkturą i postanowił trochę sobie poeksperymentować.

Zapowiadała to pani minister Kalata, że będzie „walczyć” z szarą strefą. Pani Kalata znana była dotąd przede wszystkim z zapobiegliwości, z jaką wyposażyła swój gabinet w rozmaite wygody, ale najwyraźniej chleb bodzie, więc najwyraźniej postanowiła trochę porządzić również w państwie.

Tedy 1 lipca weszła w życie ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy, przewidująca, że inspektorzy tej instytucji będą mogli o każdej porze dnia i nocy kontrolować firmy, czy ich szefowie nie zatrudniają aby pracowników na czarno. Jeśli coś takiego stwierdzą, to nie tylko będą mogli nałożyć grzywnę do 5 tysięcy złotych, ale jeszcze winowajcę oskarżyć i wsadzić do więzienia.

W tej sytuacji pojawiają się następujące możliwości. Po pierwsze – spłoszeni pracodawcy zwalniają pracowników zatrudnionych na czarno – od czego gwałtownie zwiększa się bezrobocie i pani minister Kalata pospiesznie opracowuje nowelę do ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, przywracającą stan poprzedni.

Jest to wariant optymistyczny, więc większym prawdopodobieństwem charakteryzuje się możliwość druga – że inspektorzy będą z szefami firm negocjować nie tyle kary, co łapówki za przymknięcie oczu na obecność pracowników zatrudnionych na czarno.

Jestem nawet przekonany, że autorom ustawy taki właśnie cel przyświecał – bo polityczne zaplecze koalicji rządzącej trzeba przecież jakoś nafutrować, stwarzając mu okazję uzyskiwania dochodów poza ustawą budżetową. Na tym właśnie polega koncepcja „taniego państwa”; w papierach jest taniej, niż w rzeczywistości.

Bo w rzeczywistości konieczność płacenia haraczu inspektorom pracy spowoduje wzrost kosztów produkcji materialnej i usług, chociaż może być on niższy, niż w przypadku, gdyby inspektorzy byli uczciwi i żadnych negocjacji w sprawie haraczu nie prowadzili. Po raz kolejny zatem los naszej gospodarki zależy od tego, czy ludzi z całym poświęceniem będą nadal oszukiwać i konspirować, czy też zastosują strajk włoski.

Miejmy nadzieję, że instynkt samozachowawczy podpowie odnośnym władzom, by na stanowiska inspektorów mianować ludzi rozsądnych, którzy nie zarazili się jeszcze prokuratorską chorobą zawodową. Jest to rodzaj choroby psychicznej, a dotknięty nią pacjent postrzega świat jako obszar zaludniony przez 6,5 miliarda podejrzanych.

Wreszcie jest możliwy wariant pesymistyczny, zgodnie z którym inspektorzy stanowią „święty zastęp tebański” złożony z samych patentowanych uczciwców i absolutnie nie negocjują z przedsiębiorcami, tylko solą im kary w maksymalnej wysokości, bo pragną jak najszybciej doprowadzić Polskę do stanu kwitnącej praworządności. W rezultacie wymuszają na ludziach czynnych w gospodarce postępowanie przypominające strajk włoski: wszyscy skrupulatnie przestrzegają wszystkich przepisów.

Koniunktura gwałtownie się pogarsza, przedsiębiorstwa upadają jedno po drugim, rośnie bezrobocie, to tu, to tam wybuchają gwałtowne zamieszki połączone w rabunkami i niszczeniem mienia, co zmusza rząd do stosowania coraz ostrzejszych środków dla przywrócenia porządku publicznego. Następuje szybka erozja poparcia dla koalicji rządowej, wobec czego opozycja wygrywa wybory parlamentarne.

Premierem zostaje Aleksander Kwaśniewski, który w imieniu Rzeczypospolitej zrzeka się suwerenności państwowej, a w następnym roku prezydentem zostaje Andrzej Olechowski, który przywraca Wojskowe Służby Informacyjne, odznacza wszystkich ubeków i obdarza ich przywilejami kombatanckimi i z pomocą przedstawicieli armii zaprzyjaźnionych Układu War... tj. pardon – Unii Europejskiej przywraca w Warszawie porządek. I pomyśleć, że tyle zależy od uczciwości inspektorów!